Het registreren van kinderen bij de geboorte is een cruciaal mechanisme om staatloosheid te voorkomen. In België zijn er momenteel enkele begrijpelijke moeilijkheden bij het verkrijgen van Oekraïense paspoorten van pasgeboren Oekraïense kinderen.
Hier zijn enkele essentiële informatiepunten:
- Volgens Oekraïense wetgeving moeten pasgeborenen onmiddellijk, maar uiterlijk na één maand na de geboorte worden geregistreerd (artikel 5 van het Burgerlijk Wetboek).
- De geboorteakte moet zo snel mogelijk worden verkregen en beschikbaar worden gesteld door België (deze procedure wordt vaak uitgevoerd of gestart in het ziekenhuis).
- Als de ambassade melding maakt van moeilijkheden of een tijdelijke onmogelijkheid om een paspoort te verstrekken, kunnen pasgeborenen als laatste redmiddel en voorlopig ook worden geregistreerd in het paspoort van hun moeder.
- De Oekraïense nationaliteit bij de geboorte wordt verkregen door één of beide ouders, door de toepassing van het jus sanguinis-principe bij de geboorte. De wet voorziet ook in regels voor jus soli, die van toepassing zijn op onderdanen van derde landen, personen van onbekende nationaliteit en staatlozen (artikel 7 van het Burgerlijk Wetboek).
- In 2001 heeft een nieuwe wet op het Oekraïense staatsburgerschap een vereenvoudigde procedure ingevoerd voor het verkrijgen van het Oekraïense staatsburgerschap, waarbij aanvragers niet langer verplicht zijn om afstand te doen van hun vorige nationaliteit (en zo staatloos te worden) voordat ze het Oekraïense staatsburgerschap aanvragen. Mensen met banden met Oekraïne hoeven niet langer het Oekraïens te beheersen en vijf jaar legaal verblijf aan te tonen.
Meer informatie:
- UNHCR Statelessness Thematic Update Ukraine (April)
- ENS BRIEFING: Stateless people and people at risk of statelessness forcibly displaced from Ukraine (March 2022)